بر اساس پژوهشهای اخیر محققان آمریکایی، لایههایی ضخیم و سرشار از مواد معدنی رسی که در سیاره مریخ یافت شدهاند، ممکن است در گذشتههای دور شرایط مناسبی برای شکلگیری حیات فراهم کرده باشند. این لایهها که ضخامت آنها به چند صد فوت میرسد، نیازمند حضور آب مایع برای تشکیل هستند و احتمال میرود حدود ۳.۷ میلیارد سال پیش، در دورهای گرمتر و مرطوبتر از وضعیت فعلی این سیاره، بهوجود آمده باشند.
ریانا مور، دانشجوی دکتری در دانشگاه تگزاس واقع در آستین، توضیح میدهد که این نواحی دارای منابع آبی قابل توجهی هستند اما توپوگرافی آنها تغییرات زیادی ندارد، که این ویژگی به پایداری بلندمدت محیط کمک میکند. او معتقد است ثبات محیطی عاملی کلیدی برای حفظ شرایط قابل زیست در طول زمان است.
تیم گوج، دانشیار این دانشگاه نیز تأکید میکند که در کره زمین، ضخیمترین لایههای رسی معمولاً در مناطق مرطوب و دارای کمترین میزان فرسایش فیزیکی شکل میگیرند؛ شرایطی که امکان وقوع هوازدگی شیمیایی را فراهم میسازد. این الگو میتواند به ما در تحلیل نحوه تشکیل این لایهها در مریخ کمک کند.
در این تحقیق، مور و گوج به همراه گروهی از پژوهشگران با بهرهگیری از دادههای مدارگرد شناسایی مریخ ناسا، حدود ۱۵۰ ناحیه رسوبی رسی را بررسی کردند. نتایج نشان داد که این لایهها عمدتاً در نواحی کمارتفاع در اطراف دریاچههای باستانی یافت میشوند، اما در نزدیکی درههایی که قبلاً جریانهای قوی آب داشتهاند، حضور ندارند. این موضوع نشان میدهد که ترکیب هوازدگی آرام و میزان اندک فرسایش در حفظ این ساختارها نقش مؤثری داشته است.
در مقاله منتشرشده، پژوهشگران اشاره کردهاند که ساختارهای حاوی رس بیشتر در مناطقی شکل میگیرند که در آنها هوازدگی شیمیایی بر فرسایش فیزیکی غلبه دارد؛ نواحیای که معمولاً به دور از جریانهای فعال و در مجاورت آبهای ساکن قرار دارند.
علاوه بر این، نبود فعالیتهای تکتونیکی در مریخ باعث شده است که تشکیل کربناتها کاهش یابد و گاز دیاکسید کربن برای مدت طولانیتری در جو باقی بماند، عاملی که میتواند در گذشتهای گرمتر و مرطوبتر این سیاره نقش داشته باشد.
به گفته مور، رس موجود در سطح مریخ ممکن است از طریق جذب آب و به دام انداختن یونها، مانع از شکلگیری کربناتهای قابل انتقال به محیط اطراف شده باشد، موضوعی که شاید دلیل کمبود غیرمنتظره کربناتها در مریخ را توضیح دهد.