پژوهش‌های تازه نشان می‌دهند تسلط بر دو یا چند زبان می‌تواند نوعی سپر دفاعی در برابر فرایند پیری فراهم کند. تحلیل داده‌های گسترده‌ای از بیش از ۸۶ هزار فرد ۵۱ تا ۹۰ ساله در ۲۷ کشور اروپایی نشان داده است که سالمندانی که تنها یک زبان می‌دانند، تقریباً دو برابر بیشتر از افرادی که چندزبانه هستند در معرض «پیری تسریع‌شده» قرار می‌گیرند. نکته جالب‌تر آنکه هر چه تعداد زبان‌هایی که فرد در زندگی روزمره به کار می‌گیرد بیشتر باشد، این اثر محافظتی نیز تقویت می‌شود.
اما علت چیست؟ متخصصان معتقدند عملکرد مغز زمانی که فرد مداوماً میان چند زبان جابه‌جا می‌شود، فعال‌تر می‌ماند. این درگیری ذهنی مداوم می‌تواند از افت حافظه، کاهش تمرکز و ضعف توانایی‌های شناختی جلوگیری کند—درست مانند مزایایی که فعالیت بدنی منظم، روابط اجتماعی پررنگ و سبک زندگی سالم ایجاد می‌کنند. به بیان دیگر، استفاده روزانه از چند زبان مغز را در وضعیت «تمرین دائمی» قرار می‌دهد.
البته محققان هشدار می‌دهند که هنوز تمام عوامل دخیل شناخته نشده‌اند. برای مثال، برخی کشورهای چندزبانه معمولاً سبک زندگی اجتماعی‌تر و تعاملات روزانه بیشتری دارند و همین موضوع نیز ممکن است در سلامت شناختی نقش داشته باشد. با این حال، یافته‌ها یک نکته کلیدی را برجسته می‌کنند: صرفاً «یادگیری» زبان در دوران مدرسه کافی نیست؛ این فواید زمانی ظاهر می‌شوند که فرد زبان‌های مختلف را به‌طور مستمر در زندگی روزانه خود به کار ببرد.
این نتایج برای کشورهایی که درصد بالایی از جمعیتشان چندزبانه است خبر بسیار امیدوارکننده‌ای است؛ زیرا مهارتی که به‌طور سنتی ابزاری برای ارتباطات گسترده‌تر شناخته می‌شد، اکنون به‌عنوان روشی برای محافظت از مغز در برابر اختلالات شناختی نیز مطرح می‌شود. اما در کشورهای عمدتاً انگلیسی‌زبان—مانند ایالات متحده، بریتانیا، کانادا، استرالیا و نیوزیلند—وضعیت متفاوت است. در این جوامع بسیاری تنها به زبان مادری خود تکیه می‌کنند و انگیزه چندانی برای یادگیری زبان دوم ندارند؛ رویکردی که ممکن است آن‌ها را از مزایای مهم شناختی محروم کند.
هم‌زمان، این کشورها با سرعت بالای افزایش جمعیت سالمند و رشد مشکلاتی مانند آلزایمر روبه‌رو هستند؛ مسائلی که فشار زیادی بر سیستم‌های سلامت وارد می‌کند. از همین رو، ترویج آموزش زبان و تشویق استفاده فعال از زبان‌های خارجی می‌تواند به یک سیاست پیشگیرانه مؤثر تبدیل شود. یادگیری زبان نه تنها مهارتی فرهنگی است، بلکه ابزاری برای جوان نگه داشتن مغز و افزایش تاب‌آوری شناختی در برابر پیری محسوب می‌شود.